کد مطلب:20002 شنبه 1 فروردين 1394 آمار بازدید:5

گنجینه پرسمان » اخلاق و عرفان

راه رسيدن به خوش بختي چيست؟

خوش بختي در نظر افراد معاني و تفاسير متعددي دارد، اگر چه خوش بختي و سعادت واقعي در جهان آخرت، در گرو عمل نيك در اين دنيا به دست ميآيد، ولي خوش بختي در نظر بعضي رسيدن به مال و ثروت و در نزد بعضي، جاه و مقام و نزد برخي ديگر، زن زيبا و در يك كلام آن چه مربوط به دنيا و عالَم فاني ميشود، معنا مي يابد، اما آيا سعادت و خوش بختي واقعي اين گونه تفسير مي شود؟

مفهوم سعادت در همة نظام ها، اسلامي يا غير اسلامي، يك مفهوم مقايسه اي است و به معني دوام لذت و يا دوام نسبي لذت است و حتي مكاتب مادي نيز در زمينة سعادت دنيوي همين تفسير را دارند. از اين رو مثلاً به كسي كه از مواد مخدّر استفاده مي كند و در دفعات نخستين از مصرف آن لذت فوق العاده مي برد، در هيچ مكتبي حتي مكتب هاي مادي گفته نيم شود. او سعادتمند است؛ زيرا، در وراي اين لذتّها و در باطن اين احساسات و ادراكات لذتبخش، بدبختي ها و سيه روزي ها وجود دارد. چيزي كه اسلام به طور ويژه مطرح مي كند و منشأ تفاوت آن با نظام هاي ديگر مي شود، اين است كه بر اساس ايمان به جهان پس از مرگ از وجود لذايذ و آلام ديگري نيز خبر مي دهد و به تناسب آن، مفهوم سعادت را در مرحلة نخست، لذت دائمي و جاوداني آخرت معرفي مي كند.

اسلام، به انسان هشدار مي دهد كه زندگي وي منحصر به زندگي دنيا و لذايذ و رنج هاي دنيوي نيست. بلكه زندگي ابدي و جاودانه نيز با رنج ها و لذت هاي متناسب با اعمال انسان ها در راه است و اين آدمي است كه مي تواند انتخاب كند زندگي زودگذر و فاني،يا سعادت جاودانه و هميشگي را.

اكنون در تفسير معناي سعادت و خوش بختي سراغ قران و روايات مي رويم.

قرآن مي فرمايد: آن چه به شما داده شده، متاع زندگي و زينت آن است و آن چه نزد خدا است،بهتر و پايدارتر است. آيا انديشه نمي كنيد؟.[26]

معناي خوش بختي نزد قرآن، انديشه در آخرت و پرهيز و دوري از تعلق به دنيا است. پيامبر گرامي اسلام صلي الله عليه و آله در ضمن حديثي راه خوش بختي و نيز شخص خوش بخت را چنين معرفي مي نمايد: به راستي نيك بخت كسي است كه آخرت پايدار را كه نعمتش هميشگي است، بر دنيايي كه عذابش پايان نمي پذير بر گزيند،و از آن چه در دست دارد، پيش از مردن براي اخرت خود توشه بفرستد.[27]

از منظر حديث،خوش بخت، دنيا را (كه فقط براي امتحان در مسير راه انسان قرار گرفته) رها مي كند يا از تعلقاتش به آن مي كاهد و در مسير اخرت گام بر مي دارد.

غــــلام همت آنم كه زير چرخ كبودزهر چه كه رنگ تعلق پذير آزاد است

انسان عاقل، خوشبختي را در امور فاني و متغير نمي جويد. سعادت واژةمقدسي است كه عقل و روان پاك آن را تفسير مي كند و متاع قليل،لذت زودگذر و متغير و در يك كلمه دنيا نمي تواند تفسير كنندة آن باشد.

مولاي متقيان نيك بختي را چنين تفسير مي كند: نيك بخت ترين فرد كسي است كه لذّت فاني(دنيا) را براي لذّت باقي(آخرت) رها كند.[28]

چون دنيا دار فاني است و بي اعتباري خويش را ثابت كرده و مرگ، عبرت بزرگ آن است، گشتن در پي خوش بختي و يافتن اين گنج بزرگ در جايي كه از بين رفتني است، بيهوده است.

نتيجه: راه خوش بختي در اطاعت از خدا و پرهيز از گناه است و مركب خوشبختي تقوا و مقصد آن آخرت است.